مهارت یا مدرک؛ دوران سیطره کیفیت بر کمیت
روزگاری، شرط داشتن یک شغل جذاب، موفق و پردرآمد، داشتن یک مدرک دانشگاهی بود؛ یا لااقل این‌طور تصور می‌شد که مسیر موفقیت و کسب درآمد، از دانشگاه و مدرک آن، عبور می‌کند. این تلقی و باور، روزبه‌روز، ورود به دانشگاه و کسب مدرک را جذاب‌تر و تقاضای تحصیلات تکمیلی را در ایران توسعه بخشید. برخی مزایای جانبی مانند به تأخیر افتادن دوران سربازی اجباری، به‌عنوان مکمل‌های انگیزشی، بر شدت این نیرو افزودند. پاسخ نظام سیاست‌گذاری علمی و فناوری کشور، بسط و توسعه کمی رشته‌ها و ظرفیت‌های جذب دانشجو در دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور و… بود. این شور و اشتیاق، …
چهره عدل و ظلم در انگاره «یارانه‌های پنهان»
یارانه‌های پنهان و موافقین نهان طی هفته‌های اخیر، بار دیگر مفهومی در رسانه‌های عمومی، گفتار مسئولین و برخی تحلیل‌گران اقتصاد ایران، توسعه یافت: «یارانه‌های پنهان». موضوعی که گرچه در اقتصاد ایران، تاریخچه طولانی دارد، اما بعد از اجرای طرح «هدفمند کردن یارانه‌ها» در آذرماه ۱۳۸۹، به صورت ملموس‌تری برای مردم معنی‌دار شد. این مفهوم، در ماه‌های اخیر، به واسطه شوک ارزی و افزایش قدرت نرخ برابری ارزهای خارجی در برابر ریال، بیش از گذشته شنیده شد. این امر، معلول قیمت یارانه‌ای انرژی در ایران و مقایسه قیمت آن با کشورهای منطقه و قیمت جهانی است. این مقایسه، ناخودآگاه ارتباط مستقیم …
تب تند تورم
تورم، به‌عنوان یکی از سازوکارهای خلق نابرابری در درآمد و ثروت، با عدالت اجتماعی در ایران چه می‌کند؟ نرخ تورم، ملموس‌‌ترین شاخص برای افراد جامعه است؛ چون به معیشت و زندگی روزمره آن‌ها وابسته است. این‌که افراد در چه طبقه اجتماعی و گروه درآمدی باشند، درشدت و ضعف تأثیرپذیری از این شاخص مؤثر است اما در اصل تأثیرپذیری تفاوتی ایجاد نمی‌کند. تورم یا رشد شاخص سطح عمومی کالاها و خدمات مصرفی، مهمان امروز و دیروز اقتصاد ایران نیست. حداقل بیش از ۵ دهه است که این مهمان ناخوانده، همچون یک بیماری مهلک، دست‌بردار اقتصاد ما نیست. در گزارش توجیهی دفتر …
مصائب اصلاح اقتصادی
ساعتی بعد از اعلام نام سال از سوی رهبر معظم انقلاب در ابتدای سال ۹۸، رئیس‌کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود، یادداشتی کوتاه از وظایف نظام بانکی جهت تحقق رونق تولید نوشت و از حدود هشت سیاست کلان نظام بانکی برای تحقق عنوان سال یاد کرد. روز دوم فروردین نیز وزارت صمت و وزارت امور اقتصاد و دارایی، در بیانیه‌هایی جداگانه، راهبردهای هفت‌گانه رونق تولید ملی در سال ۹۸ را برشمردند و بر آمادگی برای تحقق شعار سال در مصاحبه‌های تلویزیونی تأکید کردند. احتمالاً در روزهای آتی نیز، نوبت به سایر مسئولین و دستگاه‌های اجرایی خواهد رسید که هر …
رونق تولید در انتظار رونق انتخاب‌های درست
اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۷، مسیر پرماجرا و پرتنشی را طی کرد. شوک ارزی که از اواخر سال ۹۶ آغاز شد و به مرور، تأثیر خود را بر سایر بازارها و البته معیشت طبقه ضعیف و متوسط جامعه گذاشت. این شرایط توأم با عدم اطمینان و به هم ریختگی انتظارات فعالین اقتصادی، «مسئله اقتصاد» را همچون یک دهه گذشته، به تعبیر رهبر معظم انقلاب به فوری‌ترین و در اولویت‌ترین مسئله کشور تبدیل کرده است. سال ۱۳۸۶ ایشان موضوع جنگ اقتصادی را مطرح و در کانون توجه ها قرار دادند. عناوین سال نیز از سال ۱۳۸۷ با جهت‌گیری اقتصادی از سوی …
نئولیبرالیسم با پرچم عدالت خواهی
نئولیبرالیسم با پرچم عدالت خواهی؛ رئیس‌جمهور سابق در پای تخته نقطه کانونی تمرکز نئوکلاسیک های وطنی، تغییر در ذهن های سیاسیون است. از دیده شدن بیش‌ازحد ابعادی از واقعیت تا نادیده گرفتن وجوهی از حقیقت، همه در خدمت دستکاری در واقعیت ها و راهکاری برای نفوذ و تسخیر قلعه ذهنی تصمیم سازان و تصمیم گیران اقتصاد ملی است. اخیراً ویدیویی چندقسمتی از رئیس دولت نهم و دهم با عنوان «اقتصاد به زبان ساده» باهدف شناسایی ریشه‌های ناسامانی اقتصاد ایران و بسترهای موجب اختلال در آن نظام اقتصاد ملی در فضای مجازی منتشر شد. رئیس‌جمهور هشت‌ساله ایران، این بار در کلاس …
آموزش عدالت؛ نسخه ۲۰۱۸
جام جهانی ۲۰۱۸ «ان شاءالله» به سلامتی به پایان رسید. رقابت‌های ایران در این جام را که می‌دیدم از عملکرد چند نفر از بازیکنان واقعا راضی بودم. یادم هست بعد از یکی از این بازی‌ها، که متأسفانه با باخت ایران تمام شده‌بود، در راه برگشت از منزل یکی از اقوام، مطابق پیش‌بینی قبلی‌ام، به شلوغی و شور و شادی مردمی که پر از غم بودند برخوردیم. نمونه یکی از این غمگین‌ها همان فامیل ما بود که می‌گفت: «چه می‌شد ایران این بازی را می‌برد تا مقداری از این غم و غصه را فراموش می‌کردیم». اصلا انگار این غم و غصه …
سیری در رسیدن به شاخص های عدالت اقتصادی
شاخص ها، مقدمه سنجش، پایش مستمر و تصمیم گیری هستند. مسلما تصمیم گیری در باب عدالت اقتصادی نیز نیازمند شاخص هایی است. اما این شاخص ها کدامند؟ برای بحث پیرامون شاخص های عدالت اقتصادی باید دو بحث صورت و ماده را تفصیل داد. صورت شاخص، همان مباحث تخصصی شاخص سازی، شاخص های ترکیبی و …. هستند. ماده شاخص، عبارتست از محتوای عدالت اقتصادی. گاهی صورت، می تواند تولید جهت کند اما محتوا حتما جهت دار و ناظر به غایتی خاص و تصوری از جامعه مطلوب باید باشد. شاخص های موجود عدالت اقتصادی، بر اساس کدام ماده تولید شده اند؟ واقعا اقتصاد …
داستان یک ترجیح اجباری
به نظرتان برای اقلیت شیعه ترکیه، عدالت را یک حکومت لائیک بهتر می تواند پیاده کند یا یک حکومت اسلام گرای اهل سنت؟ به تعبیر دقیق تر مدل حکومتی آتاتورک عادلانه تر است یا مدل حکومتی اسلام گرایان حزب عدالت و توسعه؟…
پروژه عدالت جهانی: جستجوی عدالت در پرتو حاکمیت قانون
پروژه جهانی عدالت[۱]، یک سازمان چند رشته‌ای مستقل است که به دنبال ارتقای وضعیت حاکمیت قانون در سرتاسر کشورهای جهان است. پروژه جهانی عدالت این حاکمیت قانون[۲] را بر چهاراصل اساسی تعریف می کند: پاسخگویی دولت (با اداره ها و کارگزاری هایش) به‌خوبی بخش خصوصی تحت حاکمیت قانون اعمال یکسان قوانین شفاف، پایدار، عمومی، باثبات و عادلانه و حفاظت از حقوق بنیادین همچون حفظ امنیت افراد و مالکیت آن‌ها و حقوق محوری انسانی فرآیند وضع قوانین، اجرا و اعمال آن در دسترس، منصفانه و کارآمد تحقق به‌موقع عدالت به‌وسیله نمایندگان شایسته، اخلاقی ، مستقل و بی‌طرف که به‌اندازه کافی هستند …
تازه ها
