انحصارطلبی؛ بلای جان آموزش و پرورش
آدم ضعیف، از کم شدن قدرت خویش هراس دارد و سعی می‌کند از ابزارهای خود برای نشان دادن یا تثبیت حداقل قدرتی که فکر می‌کند در اختیار دارد، استفاده کند. این قدرت‌طلبی که ناشی از ترس است، او را به انحصارطلبی می‌کشاند. سعی می‌کند برای خود، جزیره‌ای جداگانه بسازد که رئیسش باشد. اگر بخواهد درب‌های جزیره را به روی همگان باز کند، ممکن است آدم‌های توانمندتر یا قوی‌تری بیایند و او را از کرسی ریاست به زیر کشند. پس به او حق دهید که چنین رفتاری داشته باشد. این حال آموزش و پرورش ایران، در بسیاری عرصه‌هاست و خصوصاً آموزش …
آسیب شناسی آموزش رسمی عمومی از منظر عدالت آموزشی در دوران شیوع کرونا
آموزش رسمی عمومی (آموزش و پرورش) با خبر شیوع بیماری کرونا در ایران، وارد یک شوک سنگین شد. با توجه به سرعت شیوع بیماری، مدارس به سرعت تعطیل شدند و این تعطیلی به صورت مستمر و در شرایط ابهام آلودی تاکنون تمدید شده است. این تعطیلات کوتاه مدت و تمدیدهای ابهام آلود آن، باعث شد که جامعه آموزشی ایران، شرایط را گذرا فرض کرده و عمدتا به دنبال بازگشت به شرایط عادی بودند در حالی که به نظر می رسد تا پایان سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ همچنان جامعه ایرانی، با مسئله کرونا مواجه باشد. پس نیاز است تا آموزش رسمی عمومی …
آینده‌پژوهی مقوله «کار»: تأملی برای الگوی پایه پیشرفت
مقدمه؛ چرا آینده دنیای کار مهم است؟ یکی از موضوعاتی که در هر پنج بخش اصلی «الگوی پایه پیشرفت»، مورد کم‌توجهی قرار گرفته، موضوع «کار» است. کار در نظام فکری اسلام و به‌طور خاص در نظام اقتصادی آن، از جایگاهی بی‌بدیل و اهمیتی کم‌نظیر برخوردار است. «کار»، یگانه عامل حقوق مکتسبه انسانی، ریشه اصلی مالکیت و عامل اصلی خلق ارزش است و بدین‌جهت، در نظام سهم‌بری نهاده‌های تولید که سهم هر یک از عوامل تولید، مشخص و معین می‌گردد، بالاترین مزیت‌ها و امتیازها، برای عنصر «کار» تعریف و معین گردیده است [۱]. ارزش ذاتی کار به‌عنوان فعل اصلی و هویت‌بخش انسانی، …
«قانون کار» در دو راهی
برخی آن را عامل بیکاری برمی‌شمارند و برخی زمینه‌ساز استثمار و ظلم به کارگران و مستضعفین. گرایش‌های سرمایه‌سالارانه از چسبندگی و عدم انعطاف‌پذیری بازار کار به‌واسطه آن سخن می‌گویند و طرفداران موسوم به جناح چپ و سوسیال اقتصادی، آن را قانونی ظاهراً حمایتی از کارگر، اما برای توجیه ظلم به کارگران برمی‌شمارند. مشهور است که هر قانونی را برندگان و بازندگانی است اما این قاعده در مورد «قانون کار» جمهوری اسلامی ایران چندان صادق نیست چراکه در مورد این قانون نوعی احساس نارضایتی عمومی وجود دارد. کارگران به ابهام‌های مربوط به موادی همچون ماده ۷ و ۲۷ و ۴۱ در …
سوخت مردم؛ سوخت دولت
مشهور است که از معجزه‌های زمان آن است که هر چه در مدار آن طی می‌کنی، کمتر غافلگیر می‌شوی و کمتر رویدادی غافلگیر و بهت‌زده‌ات می‌کند. اما به نظر می‌رسد هم چنان خرد جمعی و بنیه کارشناسی نظام تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کشور، به‌صورت فزاینده پتانسیل خلق تعجب و حیرت ما را دارد. اجرای مصوبه شهریورماه سران قوا در مورد اصلاح قیمت بنزین در ساعت صفر ۲۴ آبان‌ماه، آخرین نمونه از این غافلگیری است. به نظر می‌رسد شدت این غافلگیری به حدی است که علاوه بر مردم، خود دولت و شخص رئیس‌جمهور نیز دچار غافلگیری شده است. حداقل این بهت و …
عدالتِ سندی، عدالتِ شاخصی
سابقه سندنویسی در کشور ما به حدود ۲۰ سال گذشته بازمی‌گردد؛ زمانی که اولین سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران که افق و دورنمای حرکت ملی تا سال ۱۴۰۴ را ترسیم می‌کرد، با تلاش نخبگان دانشگاهی و از طریق پیشنهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام به رهبری انقلاب ارائه و پس از اصلاحاتی توسط ایشان ابلاغ شد. پس از آن نیز حجم زیادی از اسناد ملی در زمینه‌های مختلف –سیاست‌های کلان، نقشه جامع علمی کشور، نقشه مهندسی فرهنگی، سند الگوی پایه پیشرفت و…- از سوی نهادها، شوراهای عالی و مسئولان مختلف تصویب و ابلاغ شد. فارغ از هرگونه قضاوت محتوایی …
هدایت کور
۱۲ شهریور ۱۳۹۸، «محسن حاجی‌میرزایی» به‌عنوان پانزدهمین وزیر آموزش‌وپرورش، از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفت. حال، وی می‌خواهد برنامه‌ای که مفصلاً قبل از جلسه رأی اعتماد ارائه کرده بود را دنبال کند. رئیس‌جمهور نیز در حکم ایشان، انتظاراتی را بیان کرد. اما خوب است در ابتدای دوره جدید وزارت، سؤالاتی را با هم در میان بگذاریم؟ آموزش‌وپرورش ایران اکنون در چه جایگاهی است؟ خوب است یا بد؟ نسبت به دو سال قبل چه مسیری را طی کرده است؟ نسبت به ده سال قبل چطور؟ اساساً چطور می‌توان این قضاوت‌ها را ارائه کرد؟ آیا سهم بودجه آموزش‌وپرورش از بودجه عمومی …
حکمرانی نرم به زبان شاخص‌ها
نگاهی به عملکرد کشورمان طبق شاخص‌های ترکیبی جهانی، نشان می‌دهد ایران در زمینه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی در وضعیت چندان مقبولی قرار ندارد. به‌عنوان مثال، از منظر شاخص پیشرفت اجتماعی در رتبه ۸۸، یا شاخص آزادی اقتصادی در رتبه ۱۵۵ قرار دارد و عمدتا کشورهای اسکاندیناوی در رتبه‌های نخست قرار دارند. از منظر شاخص‌های اجتماعی نیز به‌عنوان مثال، ایران در جایگاه صدوهشتمین کشور شاد جهان (۱) قرار دارد، حال آنکه کشورهایی مانند فنلاند و دانمارک در رتبه‌های نخست قرار دارند. جالب‌تر اینکه حتی در شاخص اقتصاد اسلامی نیز ایران نه بین کشورهای اسلامی و نه در جهان جایگاه مناسبی ندارد؛ …
مهارت یا مدرک؛ دوران سیطره کیفیت بر کمیت
روزگاری، شرط داشتن یک شغل جذاب، موفق و پردرآمد، داشتن یک مدرک دانشگاهی بود؛ یا لااقل این‌طور تصور می‌شد که مسیر موفقیت و کسب درآمد، از دانشگاه و مدرک آن، عبور می‌کند. این تلقی و باور، روزبه‌روز، ورود به دانشگاه و کسب مدرک را جذاب‌تر و تقاضای تحصیلات تکمیلی را در ایران توسعه بخشید. برخی مزایای جانبی مانند به تأخیر افتادن دوران سربازی اجباری، به‌عنوان مکمل‌های انگیزشی، بر شدت این نیرو افزودند. پاسخ نظام سیاست‌گذاری علمی و فناوری کشور، بسط و توسعه کمی رشته‌ها و ظرفیت‌های جذب دانشجو در دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور و… بود. این شور و اشتیاق، …
مرگ بر مهارت؛ مرگ بر تکنیک زدگی
۱۲ کلاس درس خواندیم اما کاری بلد نیستیم! مدرسه به شما چه یاد داده؟ این همه کلاس و واحد درسی گذراندیم اما نه انگلیسی و نه عربی، هیچ یک را یاد نگرفتیم. یادش بخیر شاید از کل مدرسه، ماکت ساختمانی را که با تخته سه لا در کلاس فنی و حرفه ای درست کردیم، به عنوان خاطره ای از یادگیری به ذهن داشته باشم. امروز هم که بزرگ شده ایم، برای تعویض یک لامپ یا قفل درب، باید تعمیرکار را خبر کنیم. واقعا ما در مدرسه چه می کردیم؟! گاهی از این برنامه های تلویزیونی را می بینیم که در …
تازه ها
