عدالت در اندیشه امام موسی صدر (۵)
در این جلسه که دومین نشستی در ورود تخصصی به اندیشه عدالت در نظام فکری امام موسی صدر بود، ادامه مقاله «اسلام و مشکل اختلاف طبقاتی» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. این مقاله که در چاپ ششم، کتاب «رهیافتهای اقتصادی اسلام» در صفحات ۲۱۳ تا ۲۳۳ نیز منتشرشده است، به موضوع تحلیل اختلاف طبقاتی از منظر مارکسیسم، لیبرالیسم و مکتب اقتصادی اسلام میپردازد.
جلسه پنجم، با مباحث مقاله پیرامون انقلاب صنعتی اروپا و آثار اجتماعی این تحول فناورانه و تکنولوژیک آغاز شد. به نظر میرسد به باور امام موسی صدر، انقلاب صنعتی در اروپا، یک تحول اجتماعی است نه یک تحول صرفاً فناورانه و ابزاری. آنچه بهعنوان پیامدهای این تحول نیز در ادامه مورداشاره قرارگرفته است، حاکی از این تحول در ساختار و روابط اجتماعی است که نمونه بارز آن در ایجاد شرایط مساعد برای تشدید نابرابری است که در کنار سایر عوامل، در اندیشه امام موسی صدر منجر به شکلگیری انواع شکافها و نابرابریهای فزاینده نامعقول شد.
از طرف دیگر در این تحول، پرسش اساسی نحوه توزیع ثمرات توسعه اجتماعی در یک جامعه است؛ بهنحویکه همه طبقات از منافع تحولات فناورانه بهرهمند شوند. به نظر میرسد در نظام فکری او، سلطه ابزار بر انسان و نقش کلیدی ماشین در ایجاد تولید با مقیاس بالا، عامل مهمی در این تحول در ساختار تولیدی جامعه پساصنعتی بوده است.
امام موسی صدر، در ادامه به دو راهحل جهت غلبه بر این شکاف و نابرابری طبقاتی در دوران بعد از انقلاب صنعتی اشاره میکند: اول الغای مالکیت فردی بر ابزار تولید که یکرویه انقلابی از سوی سوسیالیسم علمی و اندیشههای مارکس بود؛ دوم تأمین حداقل معیشت برای همه. در جلسه پنجم، طرح و نقد راهحل اول موردبحث و بررسی قرار گرفت و نگاه مکتب مارکسیسم در تحلیل حل اختلاف طبقاتی از منظر مسئله ابزار تولید واکاوی شد. در این مکتب، توزیع به معنای عام آن، پایه و اصل کل مناسبات اجتماعی است؛ چراکه سازوکارهای مرتبط با توزیع پیشینی مانند مالکیت، عناصر اصلی ساماندهی اجتماعی تولید اقتصادی هستند. در ادامه امام موسی صدر تلاش کرده است تا راهحل مارکسیسم را بهصورت درون گفتمانی و حسب مبانی و اصول خود مارکسیسم مورد ابهام و پرسش قرار دهد.
جلسات درس گفتارهای «عدالت در اندیشه امام موسی صدر» هر هفته دوشنبهها از ساعت ۱۰ صبح در مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیهالسلام برگزار میشود و حضور در این جلسات آزاد اما نیازمند ثبتنام است.
در ادامه صوت نشست پنجم این درس گفتارها در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد:[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/2″][tm_image action=”custom_link” image=”4831″ custom_link=”url:http%3A%2F%2Fqevam.rushd.ir%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F01%2F13981023.mp3|||”][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]