از مستطیل سبز تا دایره زندگی
فوتبال ریشه انگلیسی دارد. متعلق به سده نوزدهم. قرن پسا انقلاب صنعتی خشن انگلیسی با شرایط سخت زندگی کارخانه ای و کارگری. فرصتی برای خارج شدن از زندگی ماشینی و دشوار صنعتی. فوتبال اساسا ورزش طبقه کارگری در انگلستان بوده است. اما در میان طبقه کارگری محبوبیت ویژه قوتبال از چند جهت بود: اول آنکه فوتبال ورزش ارزانی بود. یک توپ و یک دروازه ساده. حتی اگر توپ پلاستیکی هم نشود خرید، با چیزهایی شبیه پارچه های دایره شده می توان فوتبال را آغاز کرد. برای دروازه هم نیازی به تور و آهن نیست؛ با چند سنگ میشود ناحیه موفقیت …
عادلِ عدالتخواه؛ بررسی نسبت عدالت اخلاقی با عدالت اجتماعی در اندیشه شهید مطهری
عدالت، فضیلت محوری در حوزه فردی و اجتماعی و در حوزه اخلاق فردی، تدبیر منزل و سیاست مدن است. متفکر و مصلح اجتماعی معاصر؛ استاد شهید مرتضی مطهری با موضع انتقادیِ بدیع و کل گرایانه در تحلیل پدیده «سرمایه داری»، نگاه تحلیلی جدید به موضوع «ماشین» و فناوری های نابرابرساز و تأکید اصولی، نظام مند و ساختارگرا بر اصل عدالت اجتماعی در جامعه اسلامی، از نقشی بی بدیل در میراث فکری معاصر در موضوع عدالت اجتماعی برخوردار است؛ جایی که بارها از عدالت اجتماعی به عنوان علت محدثه و مبقیه انقلاب اسلامی یاد کرد و آن ها را تنها مسیر …
فَراری در جستجوی فِراری؛ بحثی در مورد سینمای عدالت اجتماعی به بهانه اکران فیلم «فِراری»
ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه بامداد ۳۱ فروردین ۹۴ در خیابان شریعتی تهران، رویدادی توجه همه افکار عمومی را به خود جلب می کند: تصادف یک پورشه زرد رنگ مدل ۲۰۱۵ که منجر به مرگ دو جوان دختر و پسر شد. رویدادی که زمانی که بحث در مورد مالک ماشین و ارتباط سرنشینان آن با برخی چهره های سرشناس در فضای رسانه ای مطرح می شود، ابعادی فراتر از یک تصادف ساده پیدا می کند. علیرضا داود نژاد، که پیش از این با فیلم هایی چون «مرهم»، «نیاز» و «مصائب شیرین» نشان داده بود که فیلمساز اجتماعی و معترض به …
اندیشمند نابرابری و پرسش های مهم او: گذری در اندیشه های برانکو میلانوویچ
معرفی برانکو میلانویچ برانکو میلانوویچ؛ اقتصاددان آمریکایی صربتبار معاصر و از اندیشمندان برجسته حوزه نابرابری به شمار میآید. موضوع رساله دکتری او نابرابری درآمدی در میان خانوارهای یوگسلاو بود که بر مبنای دادههای بودجه خانوار کشور یوگسلاوی سابق بود. شهرت اصلی میلانوویچ به دلیل کارهای پژوهشی منحصر به فردش در حوزه نابرابری و فقر است. او اکثر این پژوهشها را زمانی که در بانک جهانی فعالیت میکرد به انجام رسانده است. دریکی از این پژوهشها که نزدیک به یک دهه قبل انجام شده است او با استفاده از یک بررسی بسیار گسترده در خانوارهای سراسر جهان، به این نتیجه رسیده …
تحرک درآمدی بین نسلی: فرصت های برابر؛ جامعه عادلانه
تحرک درآمدی بین نسلی[۱] به عنوان سنجه ای برای ایده «برابری فرصت ها» در جهان معاصر مورداستفاده می گیرد. به باور استگلیتز، یکی از جنبه های عدالت و انصاف که ریشه در عقاید موسسان آمریکای جدید دارد مفهوم «فرصت» است. آمریکایی ها همیشه سرزمین خود را به عنوان سرزمین «فرصت های برابر» یاد می کنند[۲]. اما در ادامه او ارزش فرصت های برابر برای تحرک درآمدی و طبقاتی افراد در جامعه آمریکایی به افسانه یاد می کند. تلقی آمریکا به عنوان سرزمین فرصتها در افسانه سرایی ها و داستان ها قابل ردیابی است و در آمریکای معاصر، آمار و اطلاعات …
نابرابری اقتصادی با صلح نمی میرد
مجله فایننشیال تایمز[۱] در دسامبر هرسال(پایان سال میلادی) مجموعه ای از برترین کتاب های هر حوزه ازجمله اقتصاد، کسبوکار، سیاست، شعر و ادبیات و … را معرفی می کند. این مجله در ماه اخیر(دسامبر۲۰۱۷) سه کتاب را بهعنوان برترین کتاب های حوزه اقتصاد در سال ۲۰۱۷ معرفی نموده است. یکی از این سه کتاب، کتاب «همترازی خشونت های بزرگ و تاریخ نابرابری؛ از عصر حجر تا قرن بیست و یکم» است [۱] که اثر تاریخدان استرالیایی دانشگاه استفورد، «والتر شیدل[۲]» است که تمرکز مطالعاتش بر تاریخ اقتصادی و اجتماعی است. شیدل با توسعه افسارگسیخته نابرابری اقتصادی در جهان و ارائه …
تقلیل معنای عدالت اجتماعی به شمولیت اجتماعی
جیمز فالچر استاد جامعهشناسی دانشگاه لستر در بخشی از کتاب «سرمایه داری؛ یک معرفی کوتاه» به تحولات دیدگاههای چپ حزب کارگر در انگلستان در سده گذشته میپردازد. سرمایهداری بعد از طی کردن دو دوره «بیقیدوبند» و «مدیریتشده» در سده نوزدهم و بیستم، از دهه ۸۰ با ظهور تاچریسم در انگلستان، مجدد بر محوریت نیروهای بازار در انگلیس شکل گرفت. حزب کارگر انگلیس با دوری از پایگاه اجتماعی سنتی خود یعنی اتحادیههای کارگری، از نوعی جمعگرایی فاصله گرفته و بر فردگرایی تأکید میکند که محور آن حق انتخاب مصرفکننده در بخشهای آموزش و سلامت است. البته به باور فالچر تلاش هایی …
انعطاف پذیری در بازار کار و مسئله عدالت
انعطاف پذیری در بازار کار، یکی از خصوصیات اساسی در تحلیل مقایسه ای ساختارهای بازار کار در جهان است. این مفهوم به معنای میزان و گستره قدرت واکنش بازیگران کلیدی بازار کار (یعنی کارفرما و کارگر) نسبت به تغییر شرایط محیطی و رقابتی تعریف می شود. کارگر و کارفرما هرکدام متناسب با شرایط و بر اساس منافع ادراکشده خود، حالت و گونه ای از بازار کار را منعطف یا غیرمنعطف تلقی می کنند. در این میان اما در ادبیات مبتنی بر اقتصاد نئوکلاسیک و بر اساس سیاست های تعدیل ساختاری توصیهشده از سوی نهادهای بین المللی اقتصادی همچون IMF، انعطاف …
فناوری و نابرابری(۲): آیا جامعه دانش محور و پساصنعتی سده بیست و یکم به سمت برابری پیش می رود؟
نابرابری در میان عموم کشورهای توسعهیافته با شتاب های مختلف در دهه های اخیر افزایش پیداکرده است. این ادعای پیکتی نویسنده کتاب مشهور «سرمایه در قرن بیست و یکم» است. شتاب سریع نابرابری در کشورهایی همچون ایالاتمتحده در دهه های اخیر تحولی بنیادین در روابط اجتماعی و شکل گیری جامعه دوقطبی شده است بهگونهای که تحرک اجتماعی بهشدت کاهش و رسیدن به جامعه ای برابر ازنظر فرصت ها به یک رؤیا شباهت پیداکرده است. برای شناخت وضعیت نابرابری در جامعه اطلاعاتی و دانشی کنونی، باید سیر تاریخی تحولات جوامع را در نظر گرفت. در جوامعی که اصلی ترین روش معیشت …