از زمین نظریه تا میوه پیوست
حجاب‌های معاصر، اقتضائات امروزین و تقاضاهای بیرونی و درونی هر فرد یا حکومتی را در وضعیت بغرنج و فوریت قرار میدهد. فوریتی که امکان بازخوانی درست اهداف و آرمان‌هایش را تا حدی از او سلب می‌کند. عدالت اجتماعی در طول ۴۰ سال گذشته فراز و فرودهای عملی و البته گفتمانی و واژگانی مختلفی را طی کرده است. بطور مشخص و با لنزی دقیق‌تر می‌توان ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۰ را زمان آغاز اراده جمعی حاکمیت برای خروج از وضعیت سعی و خطا و چیدن درست پایه‌های یک نظام سیاست‌گذاری عادلانه تعریف کرد. بازخوانی این ۱۰ سال شاید تصویر و قضاوت منطقی‌تری …
قانون نظام رتبه‌بندی معلمان؛ پول‌پاشی کور و مخرب
رتبه‌بندی معلمان زمانی معنادار است که نقشه کاملی از برنامه‌ریزی منابع انسانی آموزش و پرورش، کارراهه شغلی و منطق ارزشیابی و نظام حقوق و دستمزد عادلانه داشته باشیم و الا جز نظام نامرتب‌سازی معلمان، نتیجه نمی‌دهد. محتوا، دسترسی و قابلیت، سه رکن عدالت آموزشی محسوب می‌شوند. ضرب این سه در یکدیگر، کیفیت آموزشی عادلانه را توزیع کرده و مورد بهره‌برداری قرار میدهد. معلم، یکی از مهم‌ترین عناصر در دسترسی به کیفیت آموزشی عادلانه است؛ به نحوی که کیفیت او می‌تواند به خوبی کمبود امکانات یا تراکم کلاسی و نامساعد بودن فضا را جبران کند. اما دسترسی به معلم، خود چالشی …
تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین به نفع چه کسی؟
تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین، چگونه می‌تواند به ساخت یک جامعه متوازن و قوام یافته کمک کند یا آن را تخریب کند؟ از منظر نظریه اسلامی عدالت اجتماعی، جامعه‌سازی و جامعه مطلوب، نیازمند تولید، حفظ، رشد و گردش ارزش اقتصادی میان همه اقشار و افراد به نحوی متوازن است. پس اصل تولید و زایندگی اقتصادی، قدم اول حیات اقتصادی است. اما این اقتصاد و ارزش‌آفرینی، حتی به نحو ظاهرا متوازن، غایت عدالت اجتماعی نیست؛ بلکه در صورتی پذیرفته می‌شود که نوع خاصی از زندگی و روابط اجتماعی را تولید یا پشتیبانی و تقویت کند. در غیر این صورت، موتور اقتصادی، انسجام …
ارتباط پژوهش و صنعت؛ سهل و ممتنع
دانش بنیاد بودن اقتصاد که محوریترین ایده شعار سال را شکل میدهد، مقتضی تحقق لوازم بسیاری است و موارد زیادی بهعنوان زمینهساز آن ذکر شده است که از جمله آن ارتباط ارتباط نهاد پژوهش با صنعت و نهاد تولید است.ارتباط صنعت و تحقیق و توسعه موضوع جدیدی نیست، همچنین منحصر به کشور ما نیست و همین ارتباط است که بقای صنایع و اقتصادها را در دنیای رقابتی امروز تضمین می‌کند. اساساً ارتباط صنعت با نهاد علم از مهم‌ترین موضوعات مطرح در گسترش اقتصاددانش بنیان است و به عبارتی می‌توان از آن با عنوان متغیر اهرمی دانش‌بنیان شدن اقتصاد نام برد. …
اقتصاد دانش‌بنیان مستلزم رهایی از تله تعادل مهارت‌های پایین
رهایی از تله «تعادل مهارت‌های پایین» نیازمند تدوین سیاست‌هایی جامع برای هر دو سوی عرضه و تقاضای مهارت است. فاینگولد و ساسکیتسه در مقاله خود با نام ‘The failure of training in Britain: Analysis and prescription’، به مسئله‌ای اقتصادی-آموزشی در کشور انگلستان در دهه ۸۰ میلادی اشاره می‌کنند. در آن سال‌ها، انگلستان از وضعیت مناسبی در حوزه تولید ملی برخوردار نبود. تولیدات آن‌ها به نسبت سایر کشورهای اروپایی همچون آلمان و حتی برخی از کشورهای آسیایی همچون ژاپن، از بهره‌وری کمتر و ارزش افزوده پایین‌تری برخوردار بود و توان رقابت در اقتصاد جهانی را نداشت. نویسندگان این مقاله در تحقیقات …
تقابل روایت ۴درصدی با روایت مردمی از اقتصاد دانش‌بنیان
باید فاصله بین شرکت‌های تولیدی کوچک و بزرگ در توانایی دسترسی به دانش و برخورداری از لوازم دانش‌بنیان شدن برطرف شود. رهبر معظم انقلاب سال ۱۴۰۱ را بهعنوان سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری کرده و در این شعار بر دانش‌بنیان بودن تولید اشاره کرده‌اند. یکی از موضوعاتی که در این بین مهم است این است که دسترسی به دانش از سوی بنگاه‌های تولیدی مختلف و توانایی دانش‌بنیان شدن از سوی آن‌ها تا چه اندازه امکان‌پذیر است. در نگاه اول با شنیدن مفهوم تولید دانش‌بنیان، ذهن‌ها به سمت حوزه صنعت و شرکت‌های بزرگ اقتصادی متوجه می‌شود. در این نگاه، دانش‌بنیان بودن …
دایره تنگ تعریف رایج اقتصاد دانش‌بنیان
تعریف رایج و رسمی اقتصاد دانش‌بنیان به‌گونه‌ای است که عملاً طیف وسیعی از تولیداتی که توسط آحاد مردم صورت می‌گیرد از دایره شمول آن خارج است. قرار گرفتن شعار «تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» برای سال ۱۴۰۱، مجدداً توجه‌ها را به مقوله دانش‌بنیان بودن جلب نمود. مفهومی که برای دستیابی به غایت مطلوب خود نیازمند است تا مورد واکاوی قرار گیرد. براساس ماده ۱ قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان (۱۳۸۹) و همچنین ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان (۱۴۰۰)، شرکت‌های دانش‌بنیان با قید «فناوری‌های برتر» (High-Tech) بیان شده‌اند: «شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، شرکت یا …
گذار از کمیت تولید به کیفیت تولید
در صورت عدم توجه به کیفیت و جزئیات، ارتقاء تولید ملی نمی تواند کمکی به ساخت درونی اقتصاد کشور و ارتقاء معیشت جامعه کند! نگاهی گذرا به شعارهای سال در طول ده سال گذشته نشان می دهد که تقریبا همه شعارهای سال سمت و سوی اقتصاد داشته است و در همه شعارهای سال سعی شده است مسئله ساخت درونی قدرت اقتصادی پر رنگ شود. در واقع رهبر انقلاب سعی داشته‌اند تا بر رکن اساسی قدرت یعنی توان مولدیت و ارتقاء تولید داخلی تاکید شود. شعار مطرح شده در سال ۱۴۰۱ اگرچه در امتداد شعارهای سال‌های قبلی است اما از جهاتی …
عدالتخواهی؛ روایتی از نضج یک ایده تا بلوغ آن
اقامه‌کننده عدالت، بدون عدالت‌پژوهی، «کور است و خطرناک»، بدون عدالتخواهی، «بی‌آرمان است و ترسو» و بدون عدالت‌گستری «منزوی است و بی‌اثر». دهه ۷۰؛ شروع یک تضاد بعد از جنگ تحمیلی با روی کار آمدن جریانی خاص، ارزش‌های اصیل انقلاب که در فضای دفاع مقدس جان تازه‌ای گرفته بودند، کم‌کم به فراموشی سپرده شدند. در طول دهه ۷۰ مضامین عدالتخواهانه‌ای (غالباً در هنر و شعر و ادبیات) ناظر به تقابل فرهنگ تجمل‌گرایی و اشرافی‌گری با آرمان‌های اصیل انقلاب و امام شکل گرفت. دهه ۸۰؛ نضج یک ایده اما با این حال شکل‌گیری جریانی با کنش میدانی خاص پیرامون عدالت ریشه …
عدالتخواهی در اندرونی نظام؛ توهم یا واقعیت؟
اگر انقلاب اسلامی همواره دارای انعطاف و آماده تصحیح خطاهای خویش است، بنابراین عدالتخواهی اصیل میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی قدرت رسمی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند هر حرکت عدالتخواهانه و عدالت‌طلبانه در عقبه‌ی خود معتقد به مبانی است که مبتنی بر آن اهداف خود را دنبال می‌کند. یکی از موضوعاتی که می‌تواند در تعیین مسیر جنبش‌های عدالتخواهی بسیار موثر باشد، نوع نگاه آن‌ها به نظام رسمی مستقر و حاکمیت فعلی کشور است. در همین رابطه ایده «نهضت-نظام» معتقد است که نظام جمهوری اسلامی پس از استقرار، محافظه‌کاری، بی‌حرکتی و روزمرگی را جایگزین انقلابی‌گری، پویایی و در یک …
