طرح هرگونه ایده‌ای مبنی بر «سهمیه‌بندی» در حوزه نان به نابودی سرمایه اجتماعی منجر خواهد شد. دولت مراقب پوست موزها باشد! اساساً پیش از آن‌که درمورد عدالت صحبت کنیم، باید بستر اقامه آن فراهم باشد. از یک طرف اقامه عدالت وابسته به پذیرش آن از سمت آحاد جامعه است و از طرف دیگر حاکمیت وظیفه دارد تا با رشد جامعه، سطوح بالاتری از پذیرش عدالت را فراهم آورد. این رابطه متقابل مردم با حاکمیت که خود را در سرمایه اجتماعی متبلور می‌سازد، اساساً بستر تحقق عدالت و سیاست‌های عادلانه است. بنابراین ارزشیابی یک طرح بدون ارزشیابی زمینه آن، عملاً ناممکن …

طرح مهیا (مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان) در حالی در دستور کار دولت قرارگرفته که به‌واسطه وجود نیروهای متعدد داخلی و خارجی، اقتصاد ایران در شرایطی قرار دارد که نهادگرایان از آن تعبیر به «دام تعادل در سطح پایین» می‌کنند. «تله تعادل بد یا سطح پایین» اشاره به وضعیتی است که در آن کنشگر درحالی‌که باید از وضعیت صفر فعلی خارج شود، ظرفیت‌های محدودی برای خروج از این وضعیت دارد و این انتخاب‌های محدود بسان باتلاقی روزبه‌روز شرایط را برای او دشوارتر کند. شوک‌های تورمی چهار سال اخیر، کیفیت پایین مداخلات پیشین دولت، کاهش اعتماد و سرمایه اجتماعی به …

اهمیت تلقی درست از جایگاه نان در زیست بوم ملی گندم و نان همواره به عنوان یکی از عناصر مهم سفره مردم کشورمان و از جمله کالاهای مهم از نگاه دستگاه اجرایی کشور تلقی می‌شده است. بخشی از اهمیت این جایگاه ناشی از پایه‌ای بودن نان در زنجیره غذایی ملّی است که آن را به عنوان کف سبد غذایی خانوارها تبدیل کرده است. در این چند ماه صحبت از طرحی به نام هدفمندسازی یارانه آرد(مهیا) است که بر اساس آن دولت تلاش دارد با تمهید یک زیرساخت فنی، عرضه خارج از شبکه آرد را به حداقل ممکن برساند. در ارزیابی …

یارانه ها به تناسب کالایی که به آن اختصاص می یابند حالت های بهینه کاملا متفاوتی می گیرند. یکی از کالاهای مصرفی که سالانه حجم زیادی از یارانه را به خود اختصاص می‌دهد، گندم و نان است. دولت برای تضمین دسترسی و امنیت غذایی مردم این یارانه را قرار داده است. امنیت غذایی مستلزم دو شرط اساسی است؛ اول، حصول اطمینان نسبت به عرضه کافی مواد غذایی و دوم حصول اطمینان از اینکه هر خانوار بتواند به خوراک کافی دسترسی داشته باشد. ناامنی غذایی می‌تواند پیامدهایی نامطلوبی برای نسل کنونی و آینده جامعه داشته باشد و از طرفی دیگر هزینه‌های …

طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد، کدام مسئله نان را هدف گرفته است؟   نان کالایی اساسی در سبد مصرفی خانوار ایرانی است به نحوی که بین ۲۰-۲۵درصد خوراک ایرانیان را تشکیل می‌دهد و آخرین پناهگاه خوراکی خانوار محسوب می‌شود. نان، چندان قابلیت انبار کردن و جابجایی در فاصله‌های زیاد ندارد و خراب می‌شود. جزو ارزان‌ترین خوراکی‌ها است و معمولا مصرف خوراک می‌شود. در این کالا، مصرف بیشتر، به دهک‌های ضعیف‌تر تعلق می‌گیرد. از این رو، اگر یارانه‌ای هم به نان تعلق بگیرد، به صورت طبیعی، ضریب اصابت بالایی دارد و عادلانه است. اما مسئله نان را باید در زنجیره‌ای طولانی …

اعطای یارانه و کمک‌های حمایتی دولت به‌واسطه محدودیت‌های بودجه‌ای دولت همیشه محل چالش بوده است دولت‌ها برای اصابت دقیق یارانه‌ها و حمایت‌های خود نیازمند شناخت دقیق نیازمندان از برخورداران هستند بر این اساس است که هدفمندسازی یارانه‌ها در دهه ۱۳۸۰ در ایران مطرح شد و در ادامه مسیرهایی برای شناخت و تمایز بین نیازمندان و برخورداران در نظر گرفته شد. پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان که به‌واسطه قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی در سال ۱۳۸۳ بنانهاده شد. شناسایی گروه‌های هدف برای اعطای یارانه‌ها و حمایت‌ها توسط این پایگاه انجام می‌شود. به همین دلیل لازم است که شاخصی برای …

بررسی رفاه در جامعه علاوه بر چالش فقر نیازمند شناخت نابرابری نیز هست. نابرابری را می‌توان در سطح مصرف، درآمد یا ثروت تعریف کرد. گاهی اوقات درآمد و ثروت به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند اما درواقع این دو مفهوم یکسان نیستند. به‌طور مثال دو نفر که درآمد یکسانی دارند اما یکی مالک مسکن و دیگری فاقد مسکن ملکی است ازنظر رفاهی تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند. از این منظر باید توجه داشت که لزوماً کاهش یا افزایش در درآمد به معنای تغییر واقعی شکاف، نابرابری و رفاه در جامعه نیست، بلکه نیاز است تا ابتدا تمایز بین درآمد و ثروت در …

رفع فقر نیازمند شاخص های چندبعدی است هرچند که واژه‌هایی مانند فقر واژه‌ای ملموس برای همه انسان‌ها است اما پیدا کردن مصداق این‌که چه کسی دچار فقر است و چه کسی را فقیر می‌گوییم مسئله‌ای دشوار است. در حوزه فقر جدای از این‌که چه تعریفی برای فقر قائل باشیم، باید بتوانیم آن را ارزیابی و نتیجه را ارائه دهیم. به همین دلیل باید امکان تمییز فقیر از غیر فقیر و درنتیجه سنجش فقر فراهم شود تا بتوان بر آن اساس به این سؤال پاسخ داده که به چه افرادی می‌بایست بیشتر کمک (انواع یارانه یا حمایت) اختصاص یابد. یکی از …

موفقیت برنامه های رفاهی دولت در گرو سیاست گذاری داده محور است. پیچیدگی و گستردگی مداخلات و سیاست‌های عمومی در هر بستر ملّی یا محلّی تصمیم‌گیری و اجرای آن‌را برای مجریان دشوار می‌سازد؛ از این‌رو نیاز است تا با بهره‌گیری از مکانیسم‌ها و ابزارهایی بتوان به تصمیم‌هایی دقیق‌تر و عادلانه‌تر دست پیدا کرد. تولید، گردآوری، تجمیع و تقاطع‌گیری از داده‌های ثبت شده برای هر فرد جامعه یکی از این مسیرها است. با همین مبنا، معاونت رفاه وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی از سال ۱۳۹۲ اقدام به تأسیس پایگاه رفاه ایرانیان کرده است. این پایگاه از تجمیع حدود ۵۰ پایگاه …