تحلیل اخلاقی خدمت وظیفه سربازی از منظر نظریه های وظیفه گرا و پیامدگرا
چکیده خدمت وظیفۀ سربازی در ایران در قالب سربازی اجباری تعریف شده و در طول سالیان متمادی محل بحث و جدل بوده است. تحلیل این مسئله، همچون سایر مسائل اجتماعی، نمیتواند فارغ از فهم درست و دقیق آنها صورت پذیرد؛ از این جهت تعریف دقیق مسئله گامی بزرگ در مسیر حل آن است. واکاوی منازعات و ادلّۀ موافقان و مخالفان از منظر دو نظریۀ مهم اخلاق هنجاری (وظیفهگرایی و پیامدگرایی) قلمرو مسئله و مبانی هنجاری این اختلاف را آشکار میکند. یافتههای این مقالۀ میانرشتهای نشان از آن دارد که هم موافقان و هم مخالفان از هر دو مبنای پیامدگرایانه و …
الزامات و خطمشیهای کلان علمی عرصه عدالتپژوهی در اندیشه مقام معظم رهبری
چکیده عدالت بهعنوان یکی از مقاصد و آرمانهای اصلی انقلاب اسلامی و رهبران آن بوده و هست. این مهم باعث شده است که این عنصر نقش و جایگاهی مهم در اندیشه و عمل آنان داشته باشد. از سوی دیگر شناخت و دستیابی به عدالت نیز در سیر تطوری خویش باعث شکلگیری مجموعه وسیعی از ادبیات دانشی در این حوزه گشته است که ضمن در اختیار قرار دادن گنجینۀ عظیم معرفتی، جامعه علمی و مجریان را با سردرگمی و ابهام بیشتر نیز روبهرو نموده است. مجموعه خطمشیهای علمی کلان عرصه عدالتپژوهی مبتنی بر بیانات رهبری که در پنج شاخۀ نظریه عدالت …
تبیین مفهومی نظریه عدالت اجتماعی در اندیشه شهید صدر
چکیده به باور شهید صدر عدالت اجتماعى ارزشى اصیل، مبنایى اساسى و رکنى بى بدیل در اسلام است. در این مقاله با بررسى کامل آثار وی با روش دلالت پژوهى، دلالتها و نکاتى از متن آثار ایشان استنباط گردیده و نوعى تفسیر متن به متن صورت پذیرفته است تا جوهره اندیشه شهید صدر درباره عدالت اجتماعى فهمیده شود. به باور صدر، عدالت به عنوان ارزشى توحیدی در موضوع های مختلف، معنای خود را مى یابد. در ساحت فردی، عدالت به معنای رعایت حد اعتدال و استقامت در شریعت است و ساحت حیات جمعى در پیوند با استخلاف عامه انسان، عدالت اجتماعى متضمن دو رکن تعادل اجتماعى و …
بازخوانی نظریه شهید صدر در الگوی فقهی توزیع درآمد میان عوامل تولید بر اساس نظریه «عاملیت»
چکیده: در ادبیات اقتصادی معاصر تعامل و روابط میان صاحبان عوامل تولید در قالب نظریه عاملیت مورد مطالعه قـرار مـی گیـرد. نظریه عاملیت به واسطه تمرکز بر تحلیل روابط کارفرما- کارگر یا مالک- عامل، زمینـه بحـث از تعیـین مالـک در نظریـه توزیع درآمد را فراهم می نماید. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی این سوال می پردازیم کـه آیـا بـازخوانی نظریه توزیع درآمد شهید صدر بر اساس نظریه عاملیت می تواند به ارتقای آن کمک نماید. بنا به فرضیه مقالـه، بـازخوانی نظریه توزیع درآمد شهید صدر بر اسـاس مـدل هـای مالـک – عامـل، باعـث ارتقـاء مباحـث از سـطح مباحـث مکتبـی …
گونه شناسی نظریات عدالت مبتنی بر ابعاد فلسفی؛ روشی در تبیین ماهیت مفهومی عدالت
چکیده مفهوم عدالت به دلیل پیچیدگی و گستردگی دلالت آن همواره از موضوعات مورد توجه و چالش برانگیز اندیشمندان در طی اعصار مختلف بوده و هریک سعی در تبیین این مفهوم با استفاده از دیدگاه های گوناگون داشته اند. حاصل این تلاش ها مجموعه ای عظیم از نظریات مختلف و متنوع در این حوزه است. نوشته حاضر با بهره گیری از مدل «مبانی، مفاهیم، اقتضائات، سیاست ها، شاخص ها» در عرصه عدالت پژوهی، به دنبال تبیین مفهوم عدالت در بخش مبانی و چیستی آن با بهره گیری از نگاه اسلامی و مبتنی بر تنقیح و دسته بندی جدید نظریات گذشته …
تحلیلی بر انسجام نظریه عدالت در خط مشی های آموزشی جمهوری اسلامی ایران
چکیده سازوکار کلیدی تحقق اهداف غایی در حوزه آموزش و پرورش، خط مشی های عمومی آن حوزه هستند. عدم اتقان مبانی نظری و از سوی دیگر عدم انسجام کارکردی این خط مشی ها، از جمله چالش های نظام آموزش و پرورش است. بی تردید کیفیت خط مشی های آموزشی بر نظریه برنامه چنین خط مشی هایی استوار است. یکی از نظریه های خط مشی های آموزشی، نظریه عدالت است. این بدان معناست که پشتوانه خط مشی های آموزشی، نوعی نظریه عدالت ضمنی یا مصرح است. هدف این پژوهش تحلیل انسجام نظریه عدالت مورد اشاره با روش ارزیابی نظریه برنامه است. …
درآمدی بر الگوریتم تحلیل موقعیت مسئله در عدالت پژوهی
چکیده پایه ای ترین گام در تحلیل خط مشی، ساختاردهی مسئله است. اگر مسئله ای به درستی صورت بندی نشود، راه حل درستی نیز نخواهد داشت. شناخت نادرست از موقعیت مسئله اجتماعی یا اهمال در شناخت آن از جمله در حوزه عدالت، در بهترین حالت منجر به تولید راه حل خوب برای مسئله ای نادرست خواهد شد؛ از این رو تحلیل خوب از موقعیت مسئله های عدالت، برای تولید راهکار درست ضروری است. به دلیل فقدان ابزارهای تحلیلی در حوزه تصمیم گیری و اقامه عدالت، این مقاله به دنبال طراحی الگوریتم تحلیل موقعیت مسئله به عنوان ابزاری در تحلیل گام به گام …