عدالت حقیقی و اعتباری
عدالت را و به تبع، عدالت اجتماعی را تعاریف گوناگونی کرده اند. عدالت را اگر استقامت بر/در صراط مستقیم بدانیم، آن گاه مبتنی بر تحلیل صراط مستقیم می توان مراتب مختلف عدالت را در مراتب مختلف الهی و انسانی تعریف کرد. عدالت اجتماعی همان استقامت در مرتبه اجتماع است که می توان از آن به «توازن» تعبیر کرد. حال پرسش آن است که عدالت حقیقتی است که موجود است و می خواهیم بر آن انطباق یابیم یا اینکه آرمانی است که برای تحقق آن، اعتبار می کنیم یا حقیقتی موجود است که صرفا می خواهیم بدان متوجه باشیم و رفتارمان، …
صورت بندی دستگاه نظریه پردازی عدالت در اندیشه امام خمینی (ره)
ارزش ها را می توان بر دو صورت دید: ارزش های معنوی و ارزش های مادی. ارزش های مادی در گذر زمان متغیر هستند اما ارزش های معنوی از قبیل توحید، جهاد و عدالت ثابتند و به جهت عدم تبعیت مطلق از زمان، همیشگی هستند. این ارزش های معنوی، میزان و ملاک سیاست و اداره اجتماع هستند. به جهت اینکه ارزش ها در مقام انسانی دچار تزاحم می شوند، لازم است تا سلسله مراتب ارزش ها برای معنا بخشی به آن ها و نیز رفع تزاحمات مشخص گردد. والاترین ارزش، ارزش توحید است و همه چیز در پرتو آن معنا …
تشخیص موضوع به جای تعریف عدالت
یکی از چالش های اساسی در بحث عدالت که می تواند حتی منجر به عدم تحقق آن شود، دشواری تعریف عدالت است. اندیشمندان مختلفی عدالت را به صور مختلف تعریف کرده اند و اجماعی هم در این زمینه وجود ندارد. تعریف عدالت به برابری، آزادی، قابلیت، شایستگی، بایستگی، تلاش و کارایی، انصاف، بی طرفی و … همگی تعاریفی هستند که در عرصه عمل و نیز در عرصه مفهوم، دچار مانع و بن بست شده اند. اما به نظر می رسد راه برون رفت از این ابهام و بن بست ها، تعیین موضوع عدالت است. ما ابتدا باید موضوع عدالت را …
