هسته عدالت‌پژوهی مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، با انتشار گزارشی تحت عنوان ارزیابی برنامه «چارچوب اصلاح ساختاری بودجه کشور از منظر ملاحظات توسعه عدالت‌محور»، به تحلیل و ارزیابی چارچوب پیشنهادی سازمان برنامه‌وبودجه کشور پیرامون اصلاح ساختار بودجه با رویکرد استقلال از نفت پرداخته و پیامدهای آن را موردبررسی قرار داده است.
طرح «چارچوب کلی اصلاح ساختاری بودجه کشور» به‌منظور اصلاح وضعیت نظام بودجه‌ریزی و ساختار بودجه عمومی کشور، ۲۰ خردادماه ۱۳۹۸ از سوی سازمان برنامه‌وبودجه ارائه شد. این طرح، در چهار محور و در دو افق زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت، بیش از ۲۳ برنامه را در ذیل چارچوب رفتاری، مبتنی بر رعایت قاعده مالی و افزایش شفافیت و پاسخگویی، پیشنهاد و تنظیم کرده است. در این برنامه پیشنهادی، تلاش شده است تا با رویکرد کاهش کسری بودجه عمومی دولت، از میزان وابستگی بودجه عمومی به فروش نفت خام نیز کاسته شود و منابع جدیدی برای تأمین هزینه‌های دولت طراحی گردد. در رهگذر این تغییرات نیز برخی از چالش‌ها و مسائل بنیادین نظام بودجه‌ریزی کشور در شرایط تحریمی فعلی، موردتوجه قرارگرفته تا از این تهدید، نوعی فرصت برای تغییر ایجاد شود.
علی مصطفوی و حسین سرآبادانی، دو نفر از پژوهشگران هسته عدالت‌پژوهی مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام در گزارشی، ضمن معرفی اجمالی ابعاد این طرح، نظر به اهمیت و فوریت مسئله، به ارزیابی اولیه از اشکالات و مسائل این طرح پرداخته‌اند. آنچه در بخش نقد و ارزیابی این طرح در این گزارش آمده است، مشتمل بر دو حیطه اصلی جهت‌گیری برنامه و برخی نقدها به سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی پیشنهادی آن است. بدین منظور، هفت نقد به جهت‌گیری حاکم بر طرح پیشنهادی و ۲۰ اشکال و پرسش ناظر بر سیاست‌های پیشنهادی مندرج در چارچوب اصلاح ساختاری بودجه کشور بیان‌شده است.
به نظر می‌رسد این طرح فاقد برنامه عملیاتی مشخص و اغلب با عبارات مبهم و کلی است که در عمل منجر به آن می‌شود امکان ارزیابی و برآورد پیامدهای اجرایی آن، مقدور نباشد. بدین‌جهت، از سازمان برنامه‌وبودجه انتظار است تا برنامه‌های عملیاتی را ارائه کند تا بتوان نسبت به صحت‌وسقم آن‌ها اظهارنظر کرد. انتشار این‌گونه گزارش‌های کلان و کلی، صرفاً بر ابهامات و نگرانی‌ها در مورد برنامه‌های اجرایی خواهد افزود و بازخورد مثبتی به جامعه منتقل نمی‌کند و تنها موجب تشدید نااطمینانی است.
در زیر، متن کامل گزارش هسته عدالت‌پژوهی مرکز رشد قابل دریافت است.
نقد و بررسی طرح «اصلاح ساختاری بودجه عمومی کشور»
